Begrip: de brandstof voor goed samenwerken

Ik was onlangs bij een oriënterend gesprek tussen een regionale groep van huisartsen en de zorgverzekeraar die hen contracteert. Het ging over mogelijkheden voor verbetering van de zorg in hun gezamenlijke gebied.

Beide partijen hadden zich goed voorbereid op het gesprek. En ze hadden, naar mijn inzicht en informatie, ook beiden de intentie tot een goede meeting.

Maar het liep niet zoals gehoopt. De visies, uitgangspunten en ook de ‘talen’ van beide deelnemers lagen zover uit elkaar, dat er niet of nauwelijks een gezamenlijk gespreksterrein ontstond. Laat staan dat de deelnemers gezamenlijke doelen traceerden, of in de buurt kwamen van aanpak voor verbetering.

Een stroef gesprek

Het ‘stroomde’ dus niet. De hoopvol gestarte ontmoeting liep vooralsnog niet meteen uit op een gewenst vervolg. En in elk geval de huisartsen waren achteraf ontevreden over de uitkomsten. Bij die verzekeraar weet ik de effecten niet maar ik vermoed vergelijkbare emoties.

Wat ging hier mogelijk mis?

Buitenkant begrip

Als ik terugkijk op het hele gesprek dan lijkt het met name niet te zijn gaan werken door gebrek aan begrip over en weer.

Aan de ‘buitenkant’ betekent dat het elkaar voor een belangrijk deel sowieso niet verstaan. Letterlijk andere talen spreken, andere woorden gebruiken, andere begrippen hanteren.
De dokters spreken de taal van uitvoering en ontwikkeling van hun zorgverlening. De verzekeraars de taal van budgetten, verdienen en businesscases.

Het gesprek ging als tussen Nederlands en Zweeds, je verstaat zo nu en dan een woord en probeert de context erbij te raden, maar je weet beslist niet of je de goede kant uitrijdt als je je autoraam sluit.

Binnenkant begrip

Aan de ‘binnenkant’ ging het ook mis met het begrip. Begrip dan in de zin van het je kunnen en willen inleven in de leefwereld van de ander en van daaruit meevoelen en meedenken over zijn/haar wensen en belangen.

Pas met die kant van begrip kan de welwillendheid ontstaan om na te gaan hoe je  elkaars behoeften mogelijk deels ook gezamenlijk beter kunt vervullen dan apart. Door samen verbeterend aan de slag te gaan, of zakelijk te onderhandelen over mogelijkheden en door ‘voor wat hoort wat’.

Dit binnenkant begrip is beslist nodig om tot effectieve samenwerking te komen. En veronderstelt dat je elkaar sowieso verstaat.

Fundament voor samenwerken

De huisartsen en verzekeraar zouden dan in dit voorbeeld hebben kunnen vaststellen dat ze beiden belangen hebben bij goed georganiseerde zorg dicht in de buurt. En dat eerste stappen om daaraan te verbeteren altijd afhangen van activiteiten waar betrokken zorgprofessionals – en patiënten –  al warm voor lopen.

Het is vaak in beider belang van samenwerkingspartners om diepere, uiteindelijke belangenbevrediging nog wat uit te stellen, om eerst een fundament van samenwerken te leggen met kleinere, voor beide kanten realiseerbare doelen.

Maar dat begrip over en weer was er in dit gesprek nog niet.

Mart Stel, Bloeisupport.nl
Voor effectief samenwerken