Drie veel voorkomende problemen bij netwerksamenwerking (en tips voor de aanpak daarvan)
Netwerksamenwerking tussen -delen van- verschillende organisaties komt steeds vaker voor. En ze is belangrijk voor het kunnen realiseren van grotere of complexe opgaven of voor gezamenlijke innovatie.
Samenwerken in netwerken kan dus heel zinvol en krachtig zijn. Maar ze valt in praktijk ook vaak tegen.
In de netwerken die ik begeleid kom ik drie belangrijke oorzaken daarvan.
- De verwachtingen over doelen en werkwijze van de netwerksamenwerking zijn onderling niet duidelijk genoeg en niet gelijk
- Besturen en werkorganisaties van de netwerkpartners doen onvoldoende mee
- De netwerkpartners willen teveel samen willen doen; ze laten te weinig ruimte voor ‘eenheid in diversiteit’
Ik licht ze hier verder toe:
1. De verwachtingen over doelen en werkwijze van de netwerksamenwerking zijn onderling niet duidelijk genoeg en niet gelijk
Netwerksamenwerking tussen organisaties begint vaak bij een aantal betrokkenen, vaak de bestuurders of hogere leidinggevenden, die elkaar in overleggen al langer zagen. Gaandeweg groeit daar dan op onderdelen verdergaande samenwerking uit. Soms expliciet, vaker onuitgesproken, op een organische manier.
In de loop van de tijd vertrekken er deelnemers uit het netwerk en komen er nieuwe bij, vaak zonder daar veel woorden aan te wijden. In zo’n netwerkverband blijven de doelen en de verwachtingen over en weer impliciet en daarmee meestal vaag en onderling verschillend. Dit breekt de effectiviteit van zo’n netwerk uiteindelijk op: Overleggen worden ineffectief en wrevelig. En er ontstaat ontevredenheid en irritatie bij de deelnemers over de opbrengsten van de samenwerking.
Meestal ontstaat er dan een crisis die óf leidt tot beëindiging van het netwerk, of juist tot de verheldering en afstemming van onderling verwachtingen en over de doelen en aanpak. Elke netwerksamenwerking die hecht aan haar kwaliteit en voortbestaan doet er goed aan om regelmatig de verwachtingen en beleving van de leden opnieuw af te stemmen
2.Besturen en werkorganisaties van de netwerkpartners doen onvoldoende mee
Een tweede belangrijk probleem dat ik vaak hoor bij netwerksamenwerking is dat afspraken die directe deelnemers met elkaar maken dikwijls niet of lastig gevolgd worden door hun ‘achterbannen’ in hun organisaties. De RvC’s/RvT’s daar vanuit het eigen organisatiebelang anders tegenaan, en/of in de werkorganisatie ontstaat weerstand en traagheid.
Als dit meermalen voorkomt is ook dit zeer nadelig voor de werking van het netwerk en komt haar voortbestaan in gevaar. In werkende netwerksamenwerking worden de ‘achterbannen’ vroegtijdig gehoord en betrokken en doen deze actief mee in de besluitvorming en realisatie daarvan.
3. De netwerkleden willen teveel samen doen; ze laten te weinig ruimte voor ‘eenheid in diversiteit’
De derde belangrijke valkuil voor netwerksamenwerking is dat de deelnemers teveel samen willen doen.
Dat klinkt tegenstrijdig, maar werkt vaak als volgt: de thema’s waarin netwerken samenwerken zijn vaak grootschalig en complex. Dikwijls met (groten-)deels open ambities voor de langere termijn.
Netwerkpartners kunnen dan de neiging hebben om dergelijke doelen ook volledig gezamenlijk te willen realiseren. Niet zelden via ontwerpgerichte routes en plannen, omdat ze dit in hun eigen werkorganisaties ook zo doen.
Dit is dan meestal tot frustratie en mislukken gedoemd. Die omvangrijke en ingewikkelde thema’s lenen zich sowieso niet voor strakke ontwerpbenadering, laat staan met diverse vaak sterk verschillende partners tegelijk. En mogelijkheden die er wel zijn voor succes blijven hierdoor juist onbenut.
Netwerksamenwerking zal dan ook veel meer ontwikkelingsgericht gevoerd moeten worden. Met wel goede afstemming over te bereiken doelen op termijn, maar met veel ruimte voor diversiteit om die doelen werkende weg te realiseren. Voor een groot deel via de aparte organisaties van het netwerk. En ook via kleinere duo- of trio-verbanden. En slechts beperkt door echt collectieve acties van het netwerk als geheel.
Belangrijk is dat er doorlopend kleinere snelle tastbare resultaten behaald worden waar de betrokken leden trots op zijn en die bijdragen aan het te behalen doel op termijn. En belangrijk voor de effectieve netwerksamenwerking is dat de resultaten van deze kleinere stappen zichtbaar bijgehouden worden en dat het netwerk deze steeds relateert aan het gewenste lange termijn perspectief.
Contact
Zoek je begeleiding voor verbetering van je netwerksamenwerking? Of wil je een evaluatie door een neutrale buitenstaander met verstand van samenwerken in netwerken?
Bel of mail me dan voor een vrijblijvende kennismaking.
Mart Stel – Bloeisupport.nl
En als je meer wilt lezen over mijn ideeën over netwerksamenwerking, klik dan hier